Quranın əsas anlayışlarından biridir zülm. Qaranlıq mənasına gələn «zülmət» sözü də «zülm»lə eyni kökdəndir. Belə olması çox təbiidir, çünki Allah nurdur, zülmət isə Allahsızlıq olan yer. Quran terminologiyasında «zülm» sözü bir şeyi lazım gələn yerə qoymamaq kimi izah olunur. Quranda deyilir ki, dünyada bütün zülmlər insanın işidir: «Zərrə qədər zülm etməz Allah, zərrə qədər yaxşılıq edənin yaxşılığını qat-qat artırar, Özü verər beləsinin böyük əcrini» (Nisa, 40)

Quranda zülmün antonimi ədalətdir. Ədalət bir şeyi lazım olan yerə qoymaqdır. Bu fəlsəfədən çıxış edərək şifahi ədəbiyyatımızda zülm "Atın qabağına ət, itin qabağına ot qoyulması" şəklində ifadə olunur. Yaşar Nuri Öztürk zülmün üç növünü göstərir. 1. İnsanla Allah arasında zülm. Allaha şərik qoşmaq, riyakarlıq bu qəbildəndir. 2.İnsanın özü ilə yaşadığı cəmiyyət arasında olan zülm. Burada zülm cəmiyyətin haqlarına təcavüz şəklində üzə çıxır. Xalqın hüququna təcavüz, xalqın malını mənimsəmək, Allahın qullarına zillətə salmaq, fitnə və fəsad, iftira-böhtan bu tip zülmdür. 3. İnsanın özünə zülm etməsi. Adəm və Həvva cənnətdə yasağı pozaraq özlərinə zülm etmişdilər: «Aldatdı onları, aşağı saldı şeytan. Ağacdan meyvə daddıqca ayıb yerləri göründü, cənnət yarpaqları ilə oralarını örtməyə başladılar. Rəbləri səslədi onları: «O ağacı sizə yasaq etmədimmi? Şeytanın sizə açıqca düşmən olduğunu demədimmi? «Rəbbimiz, özümüzə zülm elədik, bizi bağışlamasan, bizə rəhm eləməsən ziyana uğrayarıq» söylədi hər ikisi» (Əraf 22-23).

Rahiblik ruh naminə bədənə zülmdür. Eyş-işrət düşkünlüyü isə bədən naminə ruha zülmdür. Bu prinsiplə yanaşanda Füzulinin «Rindü Zahid» əsərində iki zalımdan bəhs olunur. Quranda insanın özünə zülm etməsindən çox danışılır. «Onlara zülm eləyən Biz deyildik, özləri özlərinə eləyirdilər. Rəbbinin əmri gəldi, Allahı qoyub tapındıqları başqa tanrıları heç nəyi sovuşdurmadı onlardan, ziyanlarını artırmaqdan savayı bir işə yaramadılar» (Hud 101). Zülm edənlərə meyl etmək Allahın qəzəbinə səbəb olur: «Zalımlara meylinizi salmayın, yoxsa, od tutarsınız və Allahdan başqa dostlarınız da yoxdur ki, Onun əzabından qoruyalar sizi. Yardımsız qalarsınız» (Hud 113). Zülmə razılıq göstərmək, ona qarşı mübarizə aparmamaq Allah taalanın qoyduğu düzəni pozmaq istəyənlərə ortaq olmaqdır. Zalımlarla oturub-durmaq olmaz: «Ayələrimizi çək-çevirə salanları görəntək, onlardan üz çevir ta ki, keçməyiblər başqa söhbətə. Şeytan unutdurursa Sənə bu hökmü, yaddaşın düzələn kimi zalımların qövmüylə bir yerdə oturmayasan» (Ənam, 68). Onlara kin saxlamaq və düşmənlik isə olar: «Bundan sonra düşmənçilik yalnız zalımlarladır» (Baqara, 193). İnsanın onlara olan münasibəti Allahın onlara olan münasibətinə müvafiq olmalıdır. Allah zalımları sevmir. Ona görə onlara dost, yardımçı olmaq olmaz: «Allahın qəzəbini taleyindən azacıq da dəf etməyə çatan deyil gücləri. Şübhəsiz, bir-birinin dostudur zalımlar. Müttəqilərinsə dostu Allahdır» (Casiyə 19).

Təsəvvüf əhli deyir ki, elmi yaymaq alimin vəzifəsi, sirri qorumaq isə arifin vəzifəsidir. Cəlaləddin Rumi «Fihi ma fih» əsərində yazır: "Hikməti əhli olmayan adama verməyin. Bunu etsəniz o hikmətə zülm etmiş olarsınız. Onu əhlindən əsirgəməyin, o zaman hikmət əhlinə zülm etmiş olarsınız. Sənin əlinə bir gözəl, sevgili keçsə, “Məni kimsəyə göstərmə, mən səninəm” desə, sən də onu bazarlarda gəzdirib “Gəlin bu gözələ baxın deyə hər kəsə göstərsəniz doğrumu olar? Bu, sevgilinin də xoşuna gəlməz, sənə nifrət edər”

Uca dinimizə görə, istər müsəlman, istər başqa dindən olsun, heç kimsəyə haqsız hücum etmək olmaz. Müharibə zamanı belə müsəlman onunla vuruşmayan kəslə vuruşa bilməzlər. İslama qılınc dini deyənlər yanılırlar.