Azərbaycan Din və Demokratiya Mərkəzi 1998-ci ildən fəaliyyət göstərir. Azərbaycan əhalisi arasında dinlərarası münasibətlərin daha da yaxşılaşdırılması, islam etiqadlı müsəlman çoxluğun, eləcə də digər konfessiyaların milli tərəqqi və ictimai-siyasi münasibətlər sistemində demokratiya dəyərlərinin təsdiqi prosesində iştirakının təmin edilməsi, cəmiyyətdə gerçək dini dəyərlərin elmi əsaslar üzərində təbliği, sağlam dini maarifin təşkili, dinlərarası anlaşma mühitinin gəlişdirilməsi, fanatizm meyllərinə qarşı maarifçilik təbliğatının aparılması, ölkədə vətəndaş cəmiyyəti quruculuğuna yardim və s. özünə məqsəd seçən Mərkəz yarandığı gündən göstərilən hədəflərə çatmaq üçün çeşidli tədbirlər həyata keçirib. Mərkəzin keçirdiyi tədbirlər (İslam və demokratiya dəyərlərinin uzlaşdırılmasının nəzəri-teoloji aspektlərinin müzakirələrinə həsr olunmuş seminarlar, dəyirmi masalar, konfranslar, mühazirələr, dindarlarla məscidlərdə, mədrəsələrdə görüşlər və s. və i.) Azərbaycanın ənənəvi dini durumunu müasirliyə və tərəqqiyə xidmət edən yeni ideyalarla zənginləşdirib.

1998-ci ildə Mərkəz «Azərbaycan cəmiyyətində islam dininin yerinin və rolunun müəyyənləşməsinə dair» konsepsiya hazırlayıb və bu konsepsiyanın Azərbaycan ictimaiyyəti tərəfindən geniş müzakirəsi keçirilib. Konsepsiyada vətəndaş cəmiyyəti quruculuğuna yardım istiqamətində əhalinin din mədəniyyətinin yüksəldilməsinə, dini fanatizm təzahürlərinin aradan qaldırılmasına yönəlik maarifçiliyin prinsipləri, din - cəmiyyət və din - dövlət münasibətlərini tənzimləyən mexanizm açıqlanır.

Fəaliyyəti ərzində Mərkəz özünə ölkə əhalisi içərisində bu ideyaları qəbul edən və bəyənən şəxslərdən ibarət müəyyən auditoriya da toplamağa nail olmuşdur. Bundan başqa, hökumət tərəfindən rəsmən etiraf olunmasa da, Mərkəzin bir sıra təklifləri yarandığı gündən (2000-ci il) ölkədə din siyasətini müəyyənləşdirən Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin (DQİDK) fəaliyyətində öz əksini tapıb.

Mərkəzə tanınmış alim, Qurani-Kərimin azərbaycancaya tərcüməsinin və islamşünaslıq məsələləri üzrə çoxsaylı elmi araşdırmaların müəllifi Nəriman Qasımoğlu rəhbərlik edir.