Sual
121: Təhrim surəsinin 1-ci ayəsində peyğəmbərimizə edilən xəbərdarlıqla
bağlı nə deyə bilərsiniz?
Cavab:
Ayədə deyilir: “Ey Peyğəmbər! Zövcələrinin rəğbətini qazanasan
deyə Allahın sənə halal bildiyini niyə özünə yasaq eləyirsən?
Günahlardan keçəndir, Rəhimdir Allah”. Burada çox açıq şəkildə
bildirilir ki, təhrim - bir şeyi haram qılma səlahiyyəti Allahın
inhisarındadır, hətta peyğəmbərə də belə səlahiyyət verilməyib.
Sual 122: Etmədiyi şeyi demək
günahdırmı?
Cavab:
Bəli, günahdır. Saff surəsinin 2-3-cü ayələrində deyilir: “Ey
iman gətirənlər! Eləmədiyiniz bir şeyi niyə söyləyirsiniz? 3.
Eləmədiyiniz bir şeyi söyləməyiniz artırar qəzəbini Allahın”.
Sual
123: İsa peyğəmbər evlənibmi? Nəsli davam edirmi?
Cavab: Quranda İsa
peyğəmbərin evliliyinə dair heç bir məlumat yoxdur.
Sual
124: Muzzəmmil surəsinin 20-ci ayəsində “Qurandan sizə asan
gələni oxuuyun” ayəsi nəyə işarə edir?
Cavab: Quran gündəlik
həyatımızda bizə çətinliklərə salmadığı kimi Allah taala ibadətdə
də çətinliyə düşməyimizi, yoxuşa dirənməyimizi istəmir. Təəssüf
ki, peyğəmbərimizdən sonra bir yığın əlavələrlə din və ibadət
insanlar üçün ağırlaşdırılıb, problemlər yaradılıb.
Sual
125: Quranda Sinələri düyünlənmiş qızlar” (Nəbə 33) tipli təsvirləri
necə izah edərsiniz?
Cavab: Axirətlə bağlı
təsvirlər məcazidir. Bunlar fikir oyandırmaq üçündür, həqiqi
əlamətlər deyil.
Sual
126: Müddəssir surəsinin 11 ayəsində “mənimlə o yaratdığım kimsəni
yalnız burax (mənim öhdəmə burax)” deyilir. Bunu necə anlamalı?
Cavab: Bu ayə Quran
dininin çox önəmli cəhətinə diqqət çəkir. Təbliğ adamı Allahla
bəndə arasına girməməlidir. Onun vəzifəsi despotluq yox, Quran
dinini insanlara anlatmaq, şüurları oyatmaqdır.
Sual
127: Fatihə surəsinin son ayəsindəki “qəzəbə gəlmişlər, sapmışlar”
kimdir? Yəhudilər və xristianların nəzərdə tutulduğunu deyənlər
haqlıdırmı?
Cavab: Ayədə bunların
kimliyinə yox, tövrünə diqqət çəkilir. Kimlərisə toplu halında
bu kateqoriyaya salmaq olmaz.
Sual
128: Məkkə müşrikləri namaz qılırmışmı?
Cavab: Bəli, Ənfal
surəsinin 34-35-ci ayələrində deyilir: “Axı nə səbəbə əzab verməyə
Allah bir halda ki, mö'minləri yaxın buraxmır Məscidi harama
onlar, heç Ona dost da deyil onlar. Yalnız müttəqilərdir Onun
dostları. Ancaq bunu bilməyir çoxu onların. Kəbə yanındakı namazları
da fit çalmaqdan, əl çalmaqdan başqa bir şey deyildi. Kafirlik
elədiyinizə görə dadın əzabı!” Amma onların namazı şirkə alət
edilmişdi.
Sual
129: Peyğəmbərimizin İsra gecəsində Allahı görməsi haqda deyilənlər
doğrudurmu?
Cavab: Quranda buna
dəlil olacaq bir işarə yoxdur.
Sual
130: Allahın rəhmət və qəzəbi haqda Quran nə deyir?
Cavab: Əraf surəsinin
156-cı ayəsində deyilir: “Allah dedi: «İstədiyim kimsəni uğradaram
əzabıma. Hər şeyə yetir rəhmətim”. Burdan aşağıdakı nəticələr
çıxır: Allahın qəzəb və əzabı istisna, rəhməti isə ümumi və
hüdudsuzdur.
Sual
131: Müxtəlif səhih adlanan hədislər qiyamətin nə vaxt qopacağı
haqda məlumatlar verir. Bəzən bunlar üst-üstə düşmür. Quran
bu barədə nə deyir?
Cavab: Əraf surəsinin
187-ci ayəsində deyilir: “Səndən soruşarlar, qiyamət saatı nə
vaxt gölib çatacaq? De ki, «Bunu yalnız Rəbbim bilir, Ondan
başqa kimsə yoxdur bildirə o saatın vaxtını”. Ardınca – 187-ci
ayədə sanki uydurma hədisləri qabaqlamaq üçün peyğəmbərimizin
dilindən onun qeybi bilmədiyi deyilir.
Sual:
132: Nəml surəsinin 15-ci ayəsində Davud və Süleyman peyğəmbərə
elm verdiyi deyilir. Peyğəmbərlərə verilən vəhydir, yoxsa elm?
Cavab: Əlbəttə, vəhy.
Amma vəhy insanlıq dünyasına enəndə elmə çevrilir.
Sual 133: Planetimizdən
kənarda canlı varlıqların olması haqda Quranda bir şey deyilirmi?
Cavab: Bəli. “Həmd
oxuyar Rəblərinə ərşi daşıyanlar, onun dövrəsində olanlar. İnanırlar
Allaha, məğfirət diləyirlər iman gətirənlərə: «Rəbbimiz! Hər
şeyi bürümüş rəhmətin, elmin Sənin. Tövbə edənləri, Sənin yolunla
gedənləri bağışla. Cəhənnəm əzabından qoru onları!” (Ğagir 7);
“Göylərdə kim varsa, yerdə kim varsa artıq Ona təslim olmuş
könüllü ya könülsüz. Onun dərgahına axır dönəcək hamı” (Ali
İmran,83); “Məgər görməzmi oldun, göylərdə, yerdə olan şüurlular,
göydə qanad gərən quşlar öyürlər Allahı. Hər biri də Allahı
necə anacağını, Onu necə öyəcəyini bilir. Onların nə etdiyini
bilir Allah” (Nur 41). Təfərrüatlı məlumat vermək mümkün deyil.
Sual
134: İslam dininin Allahla bəndə arasında əlaqədən ibarət olduğunu
deyənlərlə yanaşı, ictimai, siyasi, iqtisadi bir sistem olduğunu
deyənlər də var. Hansı daha doğrudur?
Cavab: İslam həyatın
hər bir sahəsinə münasibət bildirir, amma hansısa sistem irəli
sürmür. Əsas olan Qurandakı prinsiplərin qorunmasıdır.
Sual 135: İş
yerində namaz qılmaq imkanı yoxdur. Sadəcə dua oxumaq olarmı?
Cavab: İmkan yoxdursa,
Allahı anmaq, daxilinizdə icra edə bilərsiniz. Quran yeriyərək
namaz qılmağı da hökmə bağlayıb.
Sual 136: Quranın
necə endirilibsə, elə o şəkildə qorunur. Məncə, Allahın Quranı
qorumağı öz öhdəsinə götürməsinin səbəbi insanların ilahi vəhylərə
əlavələr etməsidir (hədis, rəvayət, ayrı-ayrı müəlliflərin əsərləri
və s.). Allah Quranda ayələrin apaçıq olduğunu bildirir. Belə
olduğu təqdirdə Quran bizə yetməzmi?
Cavab: Quranın islamı
yaşamaqda yetərsiz olduğunu söyləmək Quranı inkar etmək kimidir.
Başqa mənbələrdən də yararlanmaq olar. Amma onlarda deyilənlərin
Qurana zidd olub-olmadığına diqqət yetirməliyik.
Sual
137: Allah kin saxlayırmı?
Cavab: Allah kin saxlamır,
haqqın və ədaləti ünvanına çatdırar.
Sual
138: Quranda “Sinələri düyünlənmiş qızlar” (Nəbə 33) tipli təsvirləri
necə izah edərsiniz?
Cavab: Axirətlə bağlı
təsvirlər məcazidir. Bunlar fikir oyandırmaq üçündür, həqiqi
əlamətlər deyil.
Sual
139: Quranın azərbaycanca məallarında “Fatihə”, “Bəqərə”, “Nisə”
əvəzinə “Başlanğıc”, “İnək”, “Qadınlar” yazmaq doğrudurmu?
Cavab: Olar. Çünki
surə adları vəhy deyil.
Sual
140: Deyirlər, canlıların rəsmini çəkmək, fotoaparatla şəkil
çəkmək haramdır. Bu, doğrudurmu?
Cavab: Bunu deyənlər
hədislərə əsaslanıralar. Onlardan bəzilərinə baxaq: “Hz. Peyğəmbər
canlı bir şeyə bənzər surət düzəldən kimsə üçün belə buyurub:
”Hər kim bir surət düzəldərsə, Allah taala qiyamət günü həmin
surətə ruh verənə qədər ona əzab verəcək. O kimsə isə bunu əsla
bacarmayacaq”; “Qiyamət günü ən şiddətli əzab rəsm çəkənlərə
veriləcək. Onlara deyiləcək: “Yaratdıqlarınızı dirildin” (Buxari,
“Libas”, 89, 97); “Allahın yanında əzabı ən şiddətli olan insanlar
təsvirçilərdir” (Müslim 6:369) və s.
Uca Tanrı Müqəddəs Kitabımız Quranda rəsm çəkməyi, heykəltəraşlığı
haram etməyib. Əksinə, Qurani-Kərimin Səbə surəsini oxuyanda
bəlli olur ki, Süleyman peyğəmbərin sarayı heykəllərlə süslənibmiş:
“12.Küləyi də Suleymənə tabe eləmişdik. Səhərlər əsəndə bir
aylıq yol gedərdi, axşamlar əsəndə bir aylıq yol gələrdi külək.
Mis əritdik onun üçün. Ona tabe elədik Rəbbinin iznilə yanında
işləyən cinləri. Əmrimizdən çıxdımı bu cinlərdən birisi, ona
od əzabını dadızdırardıq. 13. Nə istəsə onun üçün eləyərdi bu
cinlər. Mə'bədlər ucaldar, heykəllər düzəldər, böyük hovuzlara
bənzəyən qablar, ağır qazanlar və tiyanlar qayırardılar. Ey
Davud sülaləsi! Allaha itaətdə olub şükr eləyin. Bəndələrimdən
az-az adam şükr eləyir”. Bu ayə bütün bu tip hədislərin üstündən
xətt çəkir.