«Elə ki, qamaşdı gözlər, tutuldu Ay, bir yerə cəm oldu
Günəşlə Ay, o gün insan söyləyər: «Hara qaçım, görəsən?» (Qıyəmə, 7-10)

Var olan hər bir şeyin yaradıcısı olan Allah kainatda var etdiklərini, qoyduğu nizamı istədiyi vaxt aradan qaldıra bilər. Bu nizam isə çox dəqiqdir: Günəşin, Ayın öz orbiti üzrə hərəkəti, bunlara uğun olaraq istilik, rütubət, ulduzların cazibə yönündən bir-biri ilə bağlılığı, yerdə tektonik proseslərin, dənizdə su səviyyəsinin Ay və Günəşlə bağlılığı və s. çox mükəmməldir. Qiyamət bu nizamı qoruyan qanunların aradan qalxması deməkdir.

Sarsılmaz tavanın sarsılması

Ümümiyyətlə, kainatı, onun böyüklüyünü insan ağlı dərk edə bilməz. Allahın «Ol!» əmri ilə yaranan və «genişlənməkdə olan» (Zariyət, 47) kainat haqda öz qalaktikamızla bağlı bir-iki rəqəmlə nəsə təsəvvür etmək olar. Günəş Qalaktikada olan 200-250 milyard ulduzdan biridir. Yerdən 325 min dəfə böyük olsa da, kainatdakı ulduzların yanında çox kiçikdir. Günəş sistemi qalaktikanın mərkəzindən 30 min işıq ili uzaqlıqdadır. Bir işıq ili isə 9.460.800.000.000 km-dir. Günəş saatda 72.000 km sürətlə hərəkət edir, qalaktikamız isə öz oxu ətrafında saatda 900.000 km sürətlə fırlanır. Qiyamət vaxtı bu düzən darmadağın olacaq, ulduzlar arasında olan bağlar dağılacaq: «Elə ki, töküldü ulduzlar» (İnfıtar 2). ayəsində bundan bəhs edilir. Onlar həm də bulanacaq, sönəcək: «Ulduzlar bulananda» (Təkvir 2); «Sönər ulduzlar o zaman, yarılar göy o zaman» (Mürsələt 8). Fəlakət Aydan da yan keçməyəcək: «Yaxınlaşmış qiyamət saatı, yarılmış Ay» (Qəmər, 1).

Müqəddəs Kitabımızda göyün qoruyucu bir tavan olduğu deyilir. Bu tavan bizi ultrabənövşəyi şüalardan, kosmosun dondurucu soyuğundan qoruyur. Quranda o da deyilir ki, qiyamətdə göy bu tavanlıq funksiyasını itirəcək: «O gün göy SARSILIB ÇALXALANAR» (Tur, 9); «bu səbəblə göy belə YARILIB-ÇATLAYIB; artıq Onun vədi gerçəkləşdirilib» (Muzzəmmil, 18); «göy yarılıb ZƏİF DÜŞƏR» (Haqqa, 16).
Kosmologiya ilə bağlı əsərlərindən tanınan məşhur fizik Pol Devis «Son üç dəqiqə» adlı əsərində yeri quyruqlu ulduz vurması nəticəsində göyün alışıb yanmağa başlayacağını və qaynayan qazın bir girdab əmələ gətirəcəyini yazır. Maraqlıdır ki, Rəhman surəsində də göyün yanmağından söz açılır: «Yarılarsa göy, qızılgül kimi pardaxlanarsa göy, yağ kimi əriyərsə göy, necə olar halınız?» (Rəhman, 37).

Uşaqları qocaldan gün

Qiyamət vaxtı insanlar təsəvvür belə etmədikləri dəhşətli hadisələr qarşısında çaşacaqlar. Körpə uşaqlar belə valideynləri tərəfindən atılacaq. «Ey insanlar, qorxun Rəbbinizdən. Böyük bir dəhşətdir qiyamət gününün zəlzələsi. O gün görəcəksiniz, südəmər körpəsini unudar hər döşü südlü qadın, uşağını düşürər hər hamilə qadın. (Hacc 1); «Qiyamətin gurultusu qopdumu, o gün hər kəs qoyub qaçar qardaşını, anasını, atasını, arvadını, oğul-uşağını, hamı öz hayında olar» (Abəsə 33-37).
İnsanlar bunları soyuqqanlılıqla izləyə bilməyəcək. Onların bu vaxtkı durumu sərxoşluqla müqayisə edilir: «Sərxoş kimi görünər gözlərinə o gün adamlar, sərxoş deyillər əslində onlar, Allahın əzabının şiddətindən bu hala düşmüş onlar» (Hacc 2). Nə baş verdiyini anlamayan uşaqların o gün dəhşətdən saçının ağaracağı da deyilir: «Küfrdən əl çəkməsəniz, uşaqları qocaldan o günün əzabından bəs necə qorunarsız?» (Muzzəmmil 17). Buna baxmayaraq, möminlər üçün bu dəhşətlərin heç bir qorxusu olmayacaq: «O gün bəzi üzlərdən nur yağar, təbəssüm yağar, sevinc yağar» (Abəsə 38-39).

Qara çüxurlar

«Kainat necə yaranıb?» sualına aranan cavablar sırasında «Biq bənq» nəzəriyyəsi diqqəti cəlb edir. Bu nəzəriyyəyə görə hər şey heç nədən - yoxdan yaradılıb. «Biq bənq» heçdən varlığa doğru böyük partlama anlamına gəlir. Yəni elə bir nöqtə ki, «orada» maddə, enerci, kosmos, zaman, məkan olmayıb. Və o nöqtədən varlığa doğru hərəkət başlayıb, kainat isə durmadan genişlənir. Quranda da genişləndirmədən söz açılır: «Bir də göyə baxın, Biz onu qüvvətlə bina etdik və şübhə yox ki, Biz onu genişləndirməyə də qadiriz» (Zariyət, 47).
Kainatda bir nizam var və Allah onu öz qüdrəti ilə saxlayır: «Allahdır göylərlə yeri məhv olmaqdan saxlayan. Yoxluğa üz tutdumu göylərlə yer, Allahdan başqa heç kəs bunları tutub saxlaya bilməz. Həlimdir, günahlardan keçəndir O» (Fatır 41).
Elm onu da deyir ki, kainatımız 15 milyard ildir genişlənir. Bir zaman gələcək, bu proses əksinə gedəcək. Hər şey geriyə dönəndə hərəkət kainatdan əvvəlki zaman və məkanın sıfır olduğu nöqtəyə doğru gedəcək. Bu, indi qara çüxur tərəfindən udulma adlandırılır.

Böyük çəkici

Maraqlıdır ki, Qurani-Kərimdə “səmanın görünməz qapıları”na diqqətimiz çəkilir. Qapılar keçid yerləri olduğuna görə, “səma qapıları” ifadəsini bir sistemdən başqa bir sistemə, başqa kosmos-zamana, fərqli ölçü və kainatlara keçid nöqtələri olaraq anlamaq mümkündür. 1987-ci ildə içində Günəş kimi 200 milyard ulduz olan qalaktikamızın böyük bir sürətlə kosmosda hara getməsi barədə suala cavab axtaran astrofiziklər ortaq bir qənaətə gəldilər: Qalaktikamız saniyədə 700 km sürətlə 300 milyon işıq ili uzaqdakı Hidra Kenaurus adı verilən bir qalaktikaının da o üzündə bir yerə doğru sürüklənir. Bu bölgədə on minlərcə qalaktikanı içinə ala biləcək böyüklükdə, görünməmiş cazibə gücünə malik bir qüvvə var. Sonrakı illərdə aparılan araşdırmalarda bu cazibə səbəbinin bir qara çüxurdan qaynaqlandığı aşkarlandı. Bu qara çüxurun adına Böyük Çəkici adı verildi. Son araşdırmalar isə ən azı 900 qalaktikanın Böyük Çəkicinin təsiri ilə qorxunc sürətlə ona doğru sürükləndiyini ortaya çıxardı.

Zamanın lövbər atması

İndiki elmi araşdırmalarda qara çüxurlarda zamanın donaraq durması iddia olunur. Maraqlıdır ki, Quranda da qiyamətlə bağlı ayələrdə zamanın dayanmasından - lövbər atmasından danışılır. «Səndən soruşurlar ki, SAAT NƏ ZAMAN LÖVBƏR ATACAQ?» (Əraf, 187, Kraçkovski məalı) və ya «Səndən O SAAT (QİYAMƏT) NƏ VAXT LÖVBƏR ATACAQ» deyə soruşurlar» (Nəziat 42, Elmalılı Həmdi Yazır məalı). Zamanın durması, sabit qalması fizika qanunlarının keçərliliyini qeyb edərək kosmosun bütün mahiyyətini itirməsi və yeni, başqa BİÇİMLİ bir kainatın içinə girməsi deməkdir.

Türk alimi Osman Çaxmağa görə, kosmosun xaricinə çıxa biləcək tunellər kimi vəsfləndirilən qara çüxurlar qiyamətlə bağlı bəzi hədislərin şərhində bizə ip ucları verir: «İlk hədis müəllifi olaraq qəbul edilən Sənaninin qeydlərində peyğəmbərimizin bu sözlərinə rast gəlirik: «Mənə günləri təqdim etdilər. Cümə gününü gördüm, onun gözəlliyi çox xoşuma gəldi. Orada qara nöqtə şəklində bir şey gördüm. «Bu nədir?» deyə soruşdum. «Qiyamət onun içində qopacaq» dedilər. Hədisdə olan və qiyamətin içində qopacağı bildirilən «qara nöqtə» ilə anladılmaq istənilən nədir? İslam ədəbiyyatında yer alan «məcərra» və «şəmsüş-şümus» təbiri ilə nə anladılmaq istənildiyi mövzusunda alimlər müxtəlif şərhlər veriblər. Qiyamət zamanı göyün yarılacağı, qapı-qapı açılacağını ifadə edən ayənin - «Elə ki, yarıldı göy, Rəbbinin əmrini haqq olaraq eşidib yerinə yetirdi göy» (İnşiqaq, 1-2) - təfsirində hz.Əli göyün «məcərra»dan çatlayıb yarılacağını bildirib».

Astrofizikanın indiki inkişafı çərçivəsində biz bu xəbərləri daha asan qavraya bilirik. Məlum olduğu kimi, qara çüxurlar üçün ən bəlli xüsusiyyət tor şəklində və sağlam yaradılan kosmosun «çatlayıb dəlinməsidir».

Maraqlıdır ki, Quranda səmanın sağlam bir şəkildə olması bildirilməklə yanaşı, onun «çatının olmaması» (Mulk, 3) açıqca vurğulanır: «Yaxşı-yaxşı bax, VARMI GÖYÜN BİR ÇATLAĞI?» buyurulur. Eyni zamanda, qiyamətə aid ayələrdə isə səmada çatlamanın olacağı mütəmadi olaraq diqqətə çəkilir: «Qapı-qapı açılar göy» (Nəbə, 19). Ehtimal olunur ki, bu ayədə qiyamət əsnasında axirətə qapı açılacağını bildirir. Geometrik cazibə müvazinətinin pozulmasıyla ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin də isbat etdiyi kimi, kosmos-zaman düzlüyü, Qurana aid ifadə ilə desək, bükülə bilər. Ulduzlar isə yerindən düşər. Çünki göy cisimləri cazibə ipləri ilə həssas bir şəkildə bir-birinə bağlanıb. Qara çüxurların müdhiş cazibəsi isə bu müvazinəti alt-üst edə biləcək qüvvədir .

Ağ çüxurlar

Qara çüxurların o üzündə nə var? sualına “Heç bir şey” şəklində cavab heç kəsi təmin etmir. Hələlik isbat olunmayan fərziyyəyə görə ağ çüxurlar da var. Quranda Allah taala hər şeyi cüt olaraq yaratdığını deyir: «Yerin yetirdiyindən, insanların öz canlarından və BİLMƏDİKLƏRİ ŞEYLƏRDƏN cüt-cüt yaradan Allah uca və münəzzəhdir» (Yasin, 36). Maddə ilə yanaşı antimaddənin olması da artıq elmi dairələrdə qəbul edilir. Elə isə ağ çüxurların olması niyə qəbul edilməsin? Və araşdırıcılar onu da deyirlər ki, qara çüxurlar ağ çüxurla qum saatı kimi birləşib. Ağ çüxurlar qara çüxurlardan fərqli olaraq, udmur. Əksinə, onlara çatan hər şeyi bayıra püskürüb çıxarırlar. Qara çüxurun əksinə, burada cazibə yox, itələmə var. Buradakı cazibəyə qravitasiya deyirdik, oradakı itələmə – levitasiyadır. Ehtimala görə, ağ çüxurlar, əslində, “Biq bənq” kimi yenidən doğuşu təmsil etməkdədir. Ənbiya surəsindəki ayədə aləmin toplanıb büküldükdən sonra təkrar ilk halına dönəcəyi bildirilir: “Kağızı qat-qat eləyib kitaba döndərən tək qatlara bükərik o gün səmanı, eləcə də heçdən yaratdığımız ilk xilqəti verdiyimiz vədə görə Biz təkrarən yaradarıq. Vədimizə, şübhəsiz, əməl edərik» (Ənbiya surəsi, 104). Çox ehtimal ki, burada yeni dünyaya – axirətə işarə olunur. Düzünü Allah bilir.

Son olaraq

Deyildiyi kimi, qiyamət dəhşətləri təsvirə gələn deyil. Qiyamətin başladığını bildirən əlamət olaraq bir neçə Günəş çıxacağını dedik. Monqollar yeddi deyir, bizim dindarlarsa başqa bir rəqəm. Amma, əcəba, o dəhşətlər içində kimin haqlı olduğunu bilmək üçün onları sayıb dəqiqləşdirmək imkanı olacaqmı: «Bir Günəş, iki Günəş...?» Çətin ki.