|   RU  |  EN  |.....

Yaşar Nuri ÖZTÜRK

ƏHD

Əhd mühüm Quran anlayışlarından biridir. Lüğətdə bir şeyi qoruma, ondan doğan şərtlərə əməl etmə deməkdir. İki tərəf arasındakı müqavilələrə də əhd deyilir.

Qurani-Kərim əhdi insan həyatının fərdi və ictimai planlarda yaşadıcı və erdirici ünsürlərindən biri olaraq görür. Sadəcə, insanlararası əlaqələr əhd çərçivəsində yaranıb inkişaf etmir, insanla Allah arasındakı əlaqələrin təməlində də əhd var. Və əhdə vəfa göstərmək həm insanlararası əlaqələrin, həm də insanla Allah arasındakı əlaqələrin təməlidir. Fərdlə fərd, fərdlə cəmiyyət və nəhayət, insanla Allah arasında dialoqun xoşbəxt nəticələr doğuracaq biçimdə qurulması və davamı əhdə vəfaya bağlıdır. Quranın bu nöqtədə qoyduğu prinsip budur: «Əhdə vəfa edin» (İsra, 34). Əhdə vəfası olmayan zalımdır (Baqara, 124).

Quran insanın insan olaraq yaratdığı dəyərlərin təməlində Allahla insan arasında əhdləşməni görür. Bu üzdəndir ki, Quran insandan davamlı olaraq əhdi pozmamağı istəyir, əhdi pozanların ziyana düşəcəklərini bildirir. Yer üzündəki pozğunçuluq və anarxiyanın səbəbi də əhdin pozulmasıdır (Baqara, 27).

Allahın bizimlə əhdləşməsi, Rağib İsfahaninin də dediyi kimi, iki yolla olur:

1) Əhdləşmə mövzusu olacaq bir şeyi yaradılış gərəyi olaraq daxilimizə qoyması şəklində.

2) Vəhy və peyğəmbərlər yolu ilə əhdləşmə mövzusunu bildirməsi yolu ilə.

Əhdləşmənin insanlar arasında qurulan şəklinə «müahidə» deyilir və bu «əhd» sözündən törəyib. İnsanlararası əhdləşmənin məna və əhəmiyyətinə və bunun Quranın irəli sürdüyü həyat anlayışında işğal etdiyi yerə diqqət çəkmək üçün peyğəmbərimiz belə deyib: «Əhdə vəfası olmayanın imanı da olmaz».

Əsasən, iman da bir əhdləşmədir. Bu əhdləşməyə sədaqət insanlararası münasibətlərdəki əhdləşmələrə sədaqətlə özünü göstərir.

Təsəvvüfdə mürşid önündə verilən əhd insanla Allah arasında olan əhdin təkrarlanmasıdır. Dərviş bununla əhdinə tam uyanların içinə qatılıb lazım gələn çətinliyi onlarla birlikdə çəkəcəyinə söz vermiş olur.

<<<

 

Sayt Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına
Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə yaradılıb.

OXUMALI

"Mədəniyyətlər arasında qlobal müharibə haqda proqnozlar bir tikə çörəyini itirməkdən qorxub yeni düşmən obrazı axtaran peşəkar ekspertlərin
işidir"
>>>

"Sevgidə günəş kimi ol, dostluq və qardaşlıqda axar su kimi ol, hər nə olursan ol, ya olduğun kimi görün, ya göründüyün
kimi ol!
" >>>



Copyright © 2011 Vasif Sadigli. All rights reserved. Bütün haqları qorunur.