Zina çox ağır bir suçdur. Tarix boyu zina etmiş şəxslərə müxtəlif cəzalar tətbiq olunub. Qədim misirlilər və yəhudilər yolunu azan qadınları meydanlarda hamının gözü qabağında daşqalaq edərdilər. Orta əsrlərin xristian Avropasında zinakarlara çox ağır cəza verilirdi. Sakslar zina etmiş qadını diri-diri yandırır, onun külü üzərində dar ağacı qurub oynaşını edam edərdilər. İngiltərədə zina etmiş qadının başını qırxar, onu bu şəkildə şəhərə çıxarar, qamçılayaraq öldürərdilər. İspaniyada zina etmiş arvadın ərinə onu öldürmək və ya əl-ayağını sındırmaq hüququ verilirdi. Fransada zina edən qadını lüt-madərzad soyundurub şəhərin bir qapisından o birinə kimi qaçmağa məcbur edirdilər.

Zina islam dinində də ağır suç sayılır. Amma dinimizdə zinaya görə nəzərdə tutulan cəza yuxarıda sadalananlara qətiyyən bənzəmir. Quran zina edənlərə bir neçə adamın iştirakı ilə yüz çubuq vurmağı tövsiyə edir. Buna baxmayaraq qədim misirlilərin və yəhudilərin zinakarlara tətbiq etdiyi, islama dəxli olmayan qəddar cəza – daşqalaq şəriətə salınıb və neçə yüz illərdir, bir sıra müsəlman ölkələrində tətbiq olunur. Və bu, islam dini haqda mənfi imicin yaranmasında əhəmiyyətli rol oynayır, uca dinimizin nüfuzuna ciddi zərbə vurur. Bu cür qeyri-insani cəzanın başqa xalqlardan alınıb Allahın tələbi kimi tətbiq edilməsi çoz böyük cinayətdir. Hazırda bu cəza dünya ictimaiyyətini narahat edən vandalizm aktlarından biri kimi kütləvi informasiya vasitələrinin gündəmindən düşmür. Beynəlxalq ictimai fikirdə belə bir rəy yaranıb ki, bu, islamın, Quranın tələbidir. İnternet saytlarından birində Aleksandr Şlaen adlı şəxs “Şərq incə məsələdir?” adlı yazısında görün nə yazır: “Edamın ən iyrənc növlərindən biri də daşqalaqdır (lapidasiya). Quranda hətta bu edam üçün istifadə olunan daşların ölçüsü də dəqiqləşdirilib: «Bu daşlar cəzalandırılan şəxsi iki-üç zərbəyə öldürəcək qədər böyük, nə də daş deyilməyəcək qədər kiçik olmalıdır». Bunu yazan müəllifi qınamaq olar, amma əsas cinayətkar bu cəzanı islamın tələbi kimi həyata keçirənlərdir...

Qayıdaq əsas məsələyə. Hazırda daşqalaq cəzası tamamilə və ya qismən şəriət qanunları ilə idarə olunan ölkələrdə tətbiq olunur. Belə ölkələrdən biri də qonşu İrandır. Qeyd edək ki, bu ənənə müasir İrana 1979-cu il inqilabından sonra gəlib. Bu ölkənin Cinayət Məcəlləsində zina və həyat yoldaşına xəyanətə görə daşqalaq cəzası nəzərdə tutulub. Daşqalaq əməliyyatı edama məhkum olunan şəxslərin ağrı-acısını artırmaq üçün çox dəqiqliklə işlənib. Əgər evli olub zina edənlərin bu əməli 4 hal şahidi tərəfindən təsdiq olunarsa, İranın Cinayət Məcəlləsinin 83-cü maddəsi ilə ona daşqalaq cəzası verilə bilər. Qanunun 104-cü maddəsinə görə, daşqalağa məhkum edilən şəxslərə atılan daşlar “nə iki daş atılanda günahkarı öldürəcək qədər böyük, nə də daş deyilməyəcək qədər kiçik ola bilər”. Müqəssir öz doğmalarının, o cümlədən uşaqların gözü önündə daşqalaq olunur. İran qanunvericiliyinə görə, kişilər qurşağacan, qadınlar isə çiyninə qədər torpağa basdırılır. Ölümə məhkum olunanın xilas olmaq şansı var. Əgər o, daşqalaq zamanı torpaqdan çıxa bilərsə, əfv olunur. Qadınlar daha dərin basdırıldığından onların qurtulmaq şansı daha azdır. Edama məhkum edilənlər, adətən, iyirmi dəqiqəyə ölürlər. Məhəmməd Xatəmi hakimiyyətə gələndə onun islahatlar edəcəyinə ümidlər böyük idi. Amma onun prezident olduğu illərdə - 1997-ci ildən 2001-ci ilədək olan müddətdə 15 qadın daşqalaq cəzasına məhkum edilib, bunların 12-si icra olunub.

Bəzi konkret faktlara keçək. “Kommersant” qəzetinin məlumatına görə, 2001-ci ildə Tehranda pornoqrafik filmlərdə çəkildiyi iddia edilən 35 yaşlı qadın Evin həbsxanasında daşqalaq edilib. Pornoaktrisa anonim qalmaq üçün əlindən gələni edibmiş. O bütün kardlarda üzü örtülü olub. Amma İran detektivləri onu tapa biliblər. Kadrların birində su sayğacının nömrəsi görünürmüş. İzə düşən detektivlər filmin çəkildiyi evi bu yolla müəyyən ediblər. Aktrisa günahı boynuna almasa da, hüquq-mühafizə orqanları onun əleyhinə dörd şahid tapa bilib. Zinakarlıq və cəmiyyətin sütunlarını sarsıtmaqda ittiham edilən qadın səkkiz il türmədə saxlanılandan sonra daşqalaq edilib.

”Amnesty International”in məlumatına görə, bu ilin mart ayında Qəzvin vilayətinin Şubin həbsxanasında kiçik oğlu ilə birgə cəza çəkən Mükərrəmə İbrahimi həbsdən azad olunub. Bu qadın əvvəlcə daşqalaq yolu ilə ölüm cəzasına məhkum edilmiş, sonra isə bu cəza 11 müddətinə azadlıqdan məhrum etmə ilə əvəz olunmuşdu. Onunla zina etdiyi deyilən Cəfər Kiani 5 iyul 2007-ci ildə daşqalaq edilərək öldürülüb. Əvvəlcə bu cütlüyün edamı 17 iyun 2007-ci ilə təyin edilibmiş. Hamının gözü qarşısında həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan edam Zəncanın Takestan şəhərindəki Behişti-Zəhra qəbiristanlığında cəzanı verən hakimin gözü önündə həyata keçirilməliydi. “Daşqalaq cəzasını həmişəlik dayandıraq” hərəkatının fəalları bundan xəbər tutub əhali arasında xəbəri yayandan sonra geniş ictimaiyyət qəzəblənib. Ölkədə və xaricdə təpki baaşlayıb. “Amnesty International” də daxil beynəlxalq təzyiqlər qarşısında məhkəmə hakimiyyətinin başçısı edamın təxirə salınması barədə yazılı qərar çıxarıb. Buna baxmayaraq, iyulun 5-də Cəfər Kiani daşqalaq olunub.

Ötən ilin oktyabrında Mükərrəmə İbrahiminin işi amnistiya və əfv komissiyasına verilib və o, əfv olunub. Ehtimal olunur ki, onu Əli Xamenei əfv edib. İranda bu cəzaya etiraz edən qüvvələr də var. “Məhəmməd peyğəmbər bu ənənəni dəstəkləməyib. Quranda daşqalaq cəzası yoxdur” deyə bir zaman keçmiş prezident Haşimi Rəfsəncaninin qızı Fazeh Rəfsəncaninin rəhbərlik etdiyi “Zən” qəzeti yazırdı. Son məlumata görə, İran Məclisində ölkənin yeni Cinayət Məcəlləsinə baxılır. Ehtimal olunur ki, daşqalaq cəzası başqa bir cəza ilə, böyük ehtimalla şallaqla əvəzlənəcək.

“Röyters” agentliyinin məlumatında deyilir ki, 2006-cı ildə Somalidə ABŞ-la bağlı olan tayfa liderlərini məğlub edib nəzarəti ələ keçirən Birləşmiş İslam Məhkəmələri (BİM) ölkədə qaydaları bir qədər sərtləşdirib. Bu qurumun başçısı Şeyx Həsən Dahir Aveysin “əl-Qaidə” ilə bağlı olduğu söylənilir. 2006-cı ilin iyununda onun başçılıq etdiyi BİM beş nəfərə daşqalaq cəzası kəsib.

2002-ci ildə Nigeriyanın şimalındakı müsəlman əyalətlərindən birində 35 yaşlı Safiyə Hüseyniyə zina suçu ilə daşqalaq cəzası kəsilib. Avropa Birliyi Barselona zirvəsində Nigeriya hökumətindən Hüseyniyə mərhəmət göstərilməsini xahiş edib. Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatının İspaniya bürosu cəzanın tətbiq olunmasının qarşısını almaq üçün 350 min imza toplayaraq Madriddəki Nigeriya səfirliyinə təqdim edib. Qeyd edək ki, Nigeriyanın şimal əyalətlərində şəriət qaydaları 2000-ci ildən tətbiq olunmağa başlayır. Hüseyni isə bu cəzanın verildiyi ilk qadındır. Nəhayət, qeyd edək ki, Safiyə sonradan bəraət alıb, Nigeriya hökuməti isə şimal əyalətlərinin rəhbərlərinə bu cür cəzalar verməmək barədə xəbərdarlıq edib.

Yenə “Reyters”in məlumatına görə, Taliban rejimi aradan qaldırılandan sonra 2005-ci ildə Əfqanıstanda ilk dəfə daşqalaq cəzası tətbiq olunub. 29 yaşlı qadın yerli mollanın hökmü ilə daşqalaq cəzasına məhkum edilib və əhali tərəfindən daşlanılaraq öldürülüb. Faktı polis də təsdiq edib. Məlumatda deyilir ki, qadın evindən zorla çıxarılaraq aparılıb. Bunun Həmid Qərzainin hakimiyyəti zamanı həyata keçirilən ilk daşqalaq əməliyyatı olduğu deyilir. Əfqanıstan Müstəqil İnsan Haqları Komissiyası qadının ailə üzvləri tərəfindən öldürüldüyünü bildirib.

Rusiyada çıxan “Kommersant” qəzetinin 24.05.2001 tarixli 88-ci (2218) nömrəsindəki “İslam ölkələrində qəddarcasına edamlar davam edir” başlıqlı yazıda deyilir ki, həmin ilin yanvarında müasir Yəmənin tarixində ilk dəfə hamının gözü qarşısında müqəssirə cəza verilib. Dörd saat ərzində şəhər meydanında öz 12 yaşlı qızını zorlayıb, sonra öldürən bir şəxs daşqalaq edilərək öldürülüb. 2000-ci ilin fevralında isə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin İslam Tribunalı zina etməkdə suçlu bilinən 35 yaşlı hamilə qadını daşqalaq yolu ilə öldürülmə cəzasına məhkum edib. Onunla zina etmiş hindistanlı isə ölkədən qaçaraq canını qurtara bilib.

Osmanlı tarixində cəmi bir dəfə daşqalaq cəzası həyata keçirilib. Bir yəhudi ilə zinada suçlu bilinən müsəlman qadın barəsində qazı daşqalaq hökmü verib. Müqəssir bilinənlər Sultan IV.Mehmedə, sədrəzəm Qara Mustafa paşaya müraciət etsələr də, əfv olunmayıblar. Din alimlərinin bir qismi bu qərara etiraz edib. Amma cəza verilib. Yəhudi müsəlmanlığı qəbul etdiyini desə də, onun başı kəsilib, qadın isə daşqalaq olunub. Müasir Türkiyə dünyəvi dövlətdir və burada şəriət qanunları işləmir. Amma bir sıra əyalətlərdə ictimai şüurda, xüsusən kütlə arasında zinaya görə guya dinimizin daşqalaq cəzası tələb etməsi düşüncəsi var. Türkiyə qəzetlərinin verdiyi məlumata görə, bir neçə il əvvəl Diyarbəkrdə Şemse Alak və Qədriyyə Dəmirəl adlı qadınlar yaxınları tərəfindən daşqalaq edilərək öldürülüb. Məlumatda deyilir ki, 16 yaşlı Qədriyyə Dəmirəl qarnındakı uşağı ilə birgə böyük qardaşı Əhməd Dəmirəl tərəfindən daşlanaraq öldürülüb. Başqa bir qadın - Şemse Alak isə 2002-ci ildə qonşusu, 5 uşaq atası Xəlil Açılla zina edərək hamilə qalıb. Qızın hamilə olduğu üzə çıxandan sonra Xəlil evlənmək təklif edib. Amma qızın qardaşları onları öldürməyə qərar verib. Xəlil daşlanaraq hadisə yerində, Şəmsə isə uzun müddət komada qalandan sonra xəstəxanada ölüb.

Pakistanın hazırkı cinayət hüququnun əsasları bu ölkə müstəmləkə olduğu dövrdə qoyulub. 1860-cı ildə indiki Pakistanın da daxil olduğu Britaniya Hindistanının Cinayət Məcəlləsi qəbul olunub. Bu sənəd ölkə müstəqil olandan sonra dəfələrlə dəyişdirilib. General Ziyaülhəqqin hakimiyyətə gəlişi ilə situasiya dəyişib. 1979-cu ildə ölkə qanunlarına əlavələrdə zina və yalandan zinada suçlama üçün cəzalar əlavə edilib. Bunların içində daşqalaq da var. Amma bu cəzanın praktikada həyata keçirilmədiyi deyilir.
Xoşagəlməz məqamlardan biri də odur ki, İslam konfransı Təşkilatı 2004-cü ildəki toplantısının yekun sənədində bildirib ki, daşqalaq cəzası başqa ölkələr tərəfindən qınanmamalıdır. Çünki bu cəzanın tətbiqi həmin ölkələrin daxili işidir.